Wskaźniki rentowności
Rentowność stanowi podstawowy miernik informujący o szybkości zwrotu zaangażowanego w przedsiębiorstwo kapitału. Analiza rentowności ma na celu ustalenie relacji zysku do istotnych elementów bilansu i rachunku zysków i strat, w celu określenia opłacalności działalności prowadzonej przez przedsiębiorstwo. Im wyższa wartość poszczególnych wskaźników, tym lepsza rentowność przedsiębiorstwa.
Rentowność można rozpatrywać w trzech ujęciach:
- Rentowność sprzedaży (rentowność handlowa).
- Rentowność majątku (rentowność ekonomiczna).
- Rentowność zaangażowanych kapitałów własnych (rentowność finansowa).
W zależności od kategorii zysku przyjmowanej do obliczeń, wskaźniki rentowności liczone są jako brutto i netto.
1. Rentowność na sprzedaży
Rentowność sprzedaży (rentowność brutto) oblicza się z poniższego wzoru:
Uwagi:
- Wielkość wskaźnika jest niezależna od stopy opodatkowania zysku.
- Odzwierciedla politykę cen przedsiębiorstwa oraz zysk, jaki generuje ono poprzez określoną wielkość sprzedaży.
- Zaleca się ustalanie tego wskaźnika na podstawie zysku osiągniętego z działalności podstawowej.
Rentowność sprzedaży (rentowność netto) oblicza się z poniższego wzoru:
Uwagi:
- Wskaźnik określany zwrotem ze sprzedaży, informuje o udziale zysku po opodatkowaniu w wartości sprzedaży, czyli jaką marżę zysku przynosi dana wartość sprzedaży.
- Im niższy poziom wskaźnika, tym większa wartość sprzedaży powinna być zrealizowana dla określonej kwoty zysku.
- Większa wartość wskaźnika oznacza korzystniejszą kondycję finansową firmy.
- Podniesienie rentowności netto oznacza wzrost efektywności sprzedaży, gdyż każda złotówka sprzedaży generuje dodatkowy zysk.
Wskaźnik zysku operacyjnego oblicza się z poniższego wzoru:
Uwaga:
- Im wyższa wartość wskaźnika, tym lepiej.
2. Rentowność majątku
Rentowność ekonomiczna informuje o wielkości zysku netto przypadającego na jednostkę wartości zaangażowanego w przedsiębiorstwie majątku.
Wskaźnik rentowności aktywów oblicza się według poniższego wzoru:
Uwagi:
- Wskaźnik określany również zwrotem z majątku (return on assets – ROA), wyznacza ogólną zdolność aktywów przedsiębiorstwa do generowania zysku.
- Im wartość wskaźnika wyższa, tym korzystniejsza sytuacja finansowa firmy.
- Wskaźnik stanowi ogólny miernik podnoszenia efektywności gospodarowania w przedsiębiorstwie.
- Wielkość wskaźnika determinuje szereg różnorodnych czynników, niekiedy o przeciwnym kierunku oddziaływania.
3. Rentowność zaangażowanych kapitałów własnych
Wskaźnik rentowności kapitału własnego oblicza się według poniższego wzoru:
Uwaga:
- Wyższa wartość wskaźnika zwrotu kapitału oznacza korzystniejszą sytuację finansową przedsiębiorstwa.
- Wyższa efektywność kapitału własnego stwarza możliwość uzyskania wyższych dywidend oraz dalszego rozwoju przedsiębiorstwa.