Bilans

2 min

Bilans stawowi zestawienie składników majątku przedsiębiorstwa (tj. aktywa) oraz źródeł jego finansowania (tj. pasywa) sporządzone na dany moment. Spółki giełdowe przedstawiają swoje raporty finansowe, w tym bilans co kwartał. Szczególną uwagę zwraca się na bilans roczny. Bilans charakteryzuje się zrównoważeniem stron, tzn. cały majątek przedsiębiorstwa musi mieć wskazane źródła finansowania. Warto jednocześnie wspomnieć, że w spółce nie może być źródeł finansowania, które nie finansują żadnego majątku. Suma aktywów musi być równa sumie pasywów bilansu.

Bilans powinien zawierać:

  • nazwę i adres podmiotu, dla którego jest sporządzany,
  • słowo „bilans”,
  • moment bilansowy, czyli datę, na którą wyceniono pasywa i aktywa,
  • wyszczególnienie nazw i zawartości grup aktywów i pasywów,
  • ogólną sumę aktywów i pasywów, między którymi musi zachodzić równowaga,
  • podpisy osób odpowiedzialnych za gospodarkę finansową jednostki gospodarczej,
  • datę i miejsce sporządzenia bilansu.

W terminologii rachunkowości często używa się pojęcia: podstawa równowagi bilansowej. Jest to nic innego jak równanie aktywa = pasywa. Jest to podstawowe równanie rachunkowości.

Aktywa przedsiębiorstwa

Po stronie aktywów przedsiębiorstwa dwie główne grupy to majątek trwały i majątek obrotowy.

Majątek trwały

Stanowią składniki majątkowe o długotrwałym okresie użytkowania. Składniki majątkowe długotrwale użytkowane w procesie gospodarczym przedsiębiorstwa zużywają się stopniowo, tracąc swoją przydatność oraz wartość. Mowa tu o najbardziej powszechnej grupie składników majątku trwałego, czyli o środkach trwałych. W skład majątku trwałego wchodzą:

  • środki trwałe, czyli grunty, budynki i budowle, urządzenia techniczne i maszyny, środki transportu, środki trwałe w budowie, itp.
  • wartości niematerialne i prawne,
  • inwestycje długoterminowe,
  • należności długoterminowe.

Majątek obrotowy

Stanowią zasoby, które w przypadku zasobów rzeczowych są przeznaczone do zbycia lub zużycia w okresie do 1 roku. Do rzeczowego majątku obrotowego zalicza się:

  • zapasy, które ze względu na przeznaczenie w danej jednostce gospodarczej dzieli się na materiały, półprodukty i produkty w toku, produkty gotowe, towary. Materiały są nabywane w celu zużycia na własne potrzeby jednostki. Półprodukty i produkty w toku to nie zakończone jeszcze na dany moment wyroby własnej produkcji oraz nie zakończone jeszcze roboty i usługi. Produkty gotowe to wykonane we własnym zakresie i przeznaczone do sprzedaży innym jednostkom zakończone produkty i usługi. Towary to rzeczowe składniki majątku obrotowego nabyte w celu sprzedaży w stanie przetworzonym,
  • należności krótkoterminowe,
  • środki pieniężne,
  • inwestycje krótkoterminowe – np. udziały w innych jednostkach, papiery wartościowe, udzielone pożyczki, środki pieniężne w kasie i na rachunkach bankowych, itp.

Pasywa przedsiębiorstwa

Po stronie pasywów przedsiębiorstwa również wyróżniamy dwie główne grupy tj. źródła finansowania (fundusze) własne i (fundusze) obce.

Kapitał własny

Ddzieli się na kapitał bezpośrednio wniesiony przez właścicieli jednostki i kapitał pochodzący z zysków pozostawionych do dyspozycji jednostki: kapitału zapasowego i rezerwowego oraz niepodzielonego zysku.

Kapitały obce

To aktualne zobowiązania jednostki wynikające z przeszłych zdarzeń gospodarczych. Kapitały te stanowią obce źródło finansowania zasobów majątkowych, które zostały postawione do dyspozycji jednostki na określony czas. Zwrot kapitału obcego to uregulowanie zaciągniętego zobowiązania. W ramach kapitałów obcych rozróżniamy: kredyty bankowe, pożyczki, zobowiązania handlowe itp.

Układ bilansu.

Aktywa Pasywa
Majątek trwały Kapitały własne
Majątek obrotowy Kapitały obce długoterminowe

 

Kapitały obce krótkoterminowe

Suma bilansowa aktywów Suma bilansowa pasywów

Pozycją, która łączy bilans i rachunek wyników i strat jest wynik na działalności netto (zysk lub strata) za danych okres raportowania.